جلوه نورانی فاطمه در قرآن (قسمت پنجم)
بسمه تعالی
جایگاه فاطمه (س) در قرآن –
بخش دوم
ادامه بحث:
دوم: صدیقه طاهره، مصداق بارز برخی آیات
این دسته از آیات، آیاتی هستند که مفسرین اهل سنت نیز، مصداق بارز آن آیات را زهرای مرضیه معرفی می‌کنند. از جمله این آیات می‌توان به آیه 285 سوره بقره، آیات 38 و 39 سوره عبس، آیه 103 سوره آل عمران، آیات 24 و 25 سوره ابراهیم و آیه 35 سوره نور اشاره نمود.
1. آیه 103 سوره مبارکه آل عمران
"وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا؛ و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید. .."[2]
از علمای اهل سنت، ابن حجر هیتمی، حضرمی و قندوزی حنفی و سمهودی پس از نقل این آیه شریفه، مصداق بارز "حبل الله" را صدیقه طاهره (س)، امیرالمؤمنین (ع) و ائمه معصومین از نسل آن دو می‌دانند.
2. آیات 38 و 39 سوره مبارکه عبس
"وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَ‌ةٌ؛ ضَاحِکَةٌ مُّسْتَبْشِرَ‌ةٌ؛ و در آن روز چهره‌هایی درخشانند، خندان و شادان .."[3]
خداوند چهره‌هایی را در قیامت توصیف می‌کند که شادمان و خندان هستند. در اینجا نیز مفسران اهل سنت مصداق بارز چنین چهره‌هایی را علی ابن ابی طالب (ع) و فاطمه (س) ذکر نموده‌اند. [4]
سوم: صدیقه طاهره، معنای تاویلی برخی آیات
سومین گروه، آیاتی هستند که مفسّران، بطن و درونمایه تأویلی و نه تفسیری آن‌ها را منطبق بر حضرت زهرا (س) می‌دانند. در این خصوص به دو نمونه اشاره می‌کنیم.
1. آیات 19 الی 22 سوره مبارکه الرحمن
"مَرَ‌جَ الْبَحْرَ‌یْنِ یَلْتَقِیَانِ ؛ بَیْنَهُمَا بَرْ‌زَخٌ لَّا یَبْغِیَانِ ؛ فَبِأَیِّ آلَاءِ رَ‌بِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ؛ یَخْرُ‌جُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْ‌جَانُ؛ دو دریای مختلف را در کنار هم قرار داد درحالیکه با هم تماس دارند، بین آنان برزخی است که یکی بر دیگری غلبه نمی‌یابد. پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار می‌کنید. از آن دو (دریا) لؤلؤ و مرجان خارج می‌شود"[5]
خداوند سبحان در این آیات، دو دریا را نام می‌برد که بین آن‌ها فاصله است و از درون آن‌ها لؤلؤ و مرجان جاری است. بطن و تاویل آیات بیانگر این است که یکی از این دو دریا، وجود نازنین امیرالمؤمنین (ع) و دریای دیگر فاطمه زهرا (س) می‌باشند. لؤلؤ و مرجانی که از این دو دریا بیرون می‌آیند نیز امام حسن و امام حسین (ع) می‌باشند.[6]
2. آیه 35 سوره مبارکه نور
"اللَّـهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ مَثَلُ نُورِ‌هِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ؛ خداوند نور آسمان‌ها و زمین است. مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی پرفروغ باشد"[7]
بسیاری از مفسرین اهل سنت مانند حضرمی، ابن مغازلی و سمهودی معتقدند واژه مشکات در آیه نور (آیه 35 سوره نور) به وجود گرامی فاطمه (س) اشاره دارد و استعاره از مقام فاطمی است.
امید است خداوند متعال توفیق درک مقام حضرتش را به ما عنایت فرماید و ما را از شیعیان و دوست داران واقعی معصومین علیهم السلام قرار دهد.[8]
شادی قلب مطهر بانوی دو عالم، زهرای مرضیه صلوات نویسنده: مهندس حسین وفابخش
[1] سوره نور، آیه 35
[2] سوره آل عمران، آیه 103
[3] سوره عبس، آیه 38 و 39
[4] برای مثال: حاکم حسکانی در شواهد التنزیل
[5] سوره الرحمن، آیات 19 تا 22
[6] جلال الدین سیوطی، درّالمنثور، ج 6، ص 143 ؛ سید محمود آلوسی، روح المعانی، ج 14، ص 106 ؛ عبدالرحمان بن محمد ثعالب، جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 350
[7] سوره نور، آیه 35
[8] این مقاله برگرفته از کتاب بانوی تطهیر، نوشته دکتر محمدعلی انصاری می‌باشد.