گاه نامه (شماره9)

مدیریت جهادی

رهبر معظم انقلاب درپیام سال 1393 خود امسال را سال " اقتصاد وفرهنگ با عزم ملی ومدیریت جهادی " نامیدند. فرمایش رهبر عزیزمان ازجنبه های مختلف نیاز به تامل و تدبر دارد ، پیام ایشان شامل چهاررکن اصلی است که عبارتند از :

v      اقتصاد

v      فرهنگ

v      عزم ملی

v      مدیریت جهادی

چنانکه ملاحظه میشود هرچند دغدغه اصلی رهبرعزیزانقلاب درنام گذاری مذکوردو موضوع مهم اقتصاد و فرهنگ است اما برداشتن گامهای بلند دراین دوموضوع مهم را درگرو مدیریت جهادی دانسته اند .

سوالی که پرداختن به آن خالی ازلطف نیست اینست که چرا معظم له به جای استفاده از سایر عناوین مدیریتی که درمدیریتهای خرد و کلان جامعه مورد استفاده قرارمیگیرندتاکید برواژه مدیریت جهادی فرمودند؟ 

  متاسفانه خیلی وقتها بدلیل استفاده مکررازبعضی عبارات واصطلاحات مفهوم جامع آن عبارت مورد غفلت وبی توجهی قرارمیگیردوشنونده فقط به وجهی از موضوع توجه کرده وبه سادگی از کنار سایر مفاهیم آن می گذرد ، ازاین دست تعریف جهاد است که قبل از هزچیزجنبه نظامی آن به ذهن می رسد .درحالی که سایر اقسام جهاد اعم از جهاد اقتصادی ، فرهنگی ، سیاسی ، علمی و ...... نیز مطرح و مورد توجه هستند .

تعریف جهاد :

صاحب جواهر درتعریف اصطلاحی جهاد میفرماید :

«الجهاد بذل النفس والمال والواسع فی اعلاء کلمه الاسلام واقامه شعائرالایمان؛جهاد،بذل جان ومال وتوان درراه اعتلای اسلام و برپا داشتن شعائردین است.»

 (محمد حسن نجفی – جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، دارلکتب الاسلامیه جلد21 ، صفحه 3).

بدیهی است که مفهوم بذل جان و مال وتوان فقط کشته شدن درنبرد و مبارزه میدان جنگ نیست بلکه درهریک ازانواع جهاد مصادیق خاص خود را دارد که تشخیص وبکاربستن آن مستلزم مطالعه ، شناخت وتبیین دقیق مصادیق درلوای مدیریت جهادی است .

اما مدیریت جهادی چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا بتوانداهداف اقتصادی و فرهنگی مورد نظر رهبرمعظم انقلاب را محقق سازد.

 برای اینکه بتوانیم پاسخ مناسبی به این سئوال بدهیم شایسته است که ازآیات قرآن کریم استمداد بطلبیم و به بیان برخی از این ویژگی ها بپردازیم .

شش ویژگی مدیریت جهادی ازنگاه قرآن کریم :

1-      درمدیریت جهادی هدف انجام وظیفه محوله با تمام توان است ، هرچند فردآن را ناخوش دارد و یا برایش سخت و دشوار باشد ، چه بسا برای یک مدیرچیزی ناخوشایند جلوه کند اما خیر و صلاح اوو مجموعه تحت امرش درآن باشد . ( بقره- 216 و توبه -41 )

2-      درمدیریت جهادی سکون وخمودگی جایی ندارد و مدیر باید با دراوج ایمان واعتقاد درکار و وظیفه محوله خود، پویایی ، حرکت و تلاش داشته باشد وخود درصف اول تلاشگران قرارگیرد .(بقره-218)

3-      تمام همت مدیریت جهادی باید شناسایی موقعیتها و فرصتهایی باشد که دشمنان و بدخواهان نظام وکشور اجازه فعالیت درآن زمینه ها وپرداختن به آنها را نداده اند وپس از آن شرایط لازم برای تحقیق ، مطالعه ،اجرا و سازندگی توسط افراد شایسته را فراهم آورد .(بقره- 191 و 192)

4-      درمدیریت جهادی هدف اصلی باید رشد ، تعالی و حرکت باشد واز پرداختن به حاشیه ها وصرف توان و انرژی وسرمایه ها برای تعدی به حقوق دیگران به شدت پرهیزشود چرا که این کارمانع سرعت وپیشرفت ودرتعارض با روحیه مدیریت جهادی است .( بقره -190)

5-      مدیریت جهادی باید عزم خود را درشناسایی و به کار گرفتن نیروهای مجاهد ، صبور و با اخلاص به کار بندد .(محمد"ص" – 31 )

6-      تمام سعی و تلاش مدیریت جهادی باید آن باشد تا به آن چنان جایگاه رفیعی از موفقیت و پیشرفت برسد که درمواجهه با بدخواهان نظام ومملکت درعرصه ها مختلف نه تنها مجبور به منت کشیدن نباشد بلکه برآنها منت و سیطره داشته باشد.(محمد"ص"-4)

  

                                   نویسنده: مهندس محمدرضا ایزدی