تشکل
بزرگ ترین کمبود نوجوان که در زمینه ی گرایش او به گروه ها، تشکل ها، احزاب و مجموعه های مختلف می شود، یافتن چیزی است که آن را در جایی دیگر مثل رسانه ها، اینترنت یا خانواده و مدرسه نمی تواند پیدا کند.
حتی افرادی که در خانواده هایی بسیار فهمیده بزرگ شده و با رعایت تمامی اصول تربیتی، دوره ی کودکی را گذرانده اند هم از این حس نیاز به عضویت، خالی نیستند. آن ها نیز تمایل دارند دامنه ی افرادی که آن ها را دوست دارند و به آن ها احترام می گذارند،وسعت پیدا کند و به دنبال چیزی متفاوت می گردند.
برای همین است که اگر در این زمان پدر و مادر، معلمین و مسئولین مدرسه که تنها مشاورین بزرگ تر آن ها هستند، نتوانند معرف خوبی برایشان باشند، دائم از این شاخه به آن شاخه پریده و گروه خود را عوض می کنند و حتی گاهی نیاز به تفاوت را در ارتباط با جنس مخالف جستجو می نمایند. بهترین کار ممکن این است که والدین و مدرسه هوشیاری خود را نسبت به آمد و شد نوجوان با افراد مختلف، افزایش داده، نسبت به عضویت و شرکت او در کلاس ها، تجمعات، جلسات، همایش ها، اردوها و میهمانی های دوستانه، حساس باشند. می توان با درایت خاص،رفتار زیرکانه و در خور شأن یک پدر و مادر دلسوز و معلم و مدیر آگاه، نوجوان را به سوی یک تشکل فرهنگی-تربیتی مناسب هدایت کرد تا این تشکل، علاوه بر تنوع و مهارت تربیتی، امکانی متفاوت را در اختیار نوجوان بگذارد و حس تفاوت طلبی او را ارضا کند. این امکان که نوجوان نمی تواند بیرون از تشکل پیدا کند، پدیده ای است به نام « رفاقت معنوی » که بین اعضای یک تشکل خوب، توسط مربی و مدیر آن مجموعه ایجاد می شود.
گروه گرایی
انسان ها تا بلوغ جنسی متغیرند و به بلوغ جنسی، دوران ثبوت گفته می شود. یعنی در دخترها بین 9 تا 12 سالگی و پسرها بین 13 تا 16 سالگی، بهترین زمینه های تربیتی وجود دارد که پس از گذشت این دوره، شخصیت نوجوان تا حد زیادی شکل گرفته و پس از رسیدن به دوران ثبوت و ورود به مرحله ی جوانی، تغییر شخصیت و ماهیت شخصیتی افراد، بسیار اندک و تربیت آن ها همراه با مشقت زیادی خواهد بود.
این دوران، همان زمانی است که نوجوان به خاطر اینکه نمی تواند جواب کنجکاوی های جنسی خود را به دلیل وجود محدودیت ها یا شرم و حیا از طرف خانواده برطرف کند یا به دلیل احساس نیاز به استقلال در برخی زمینه ها مانند دوستی هایش یا برای نشان دادن توانایی ها و استعدادهایش به اعضای خانواده و خصوصاً والدین، علاقه ی شدیدی به گروه ها و تشکل های گوناگون نشان می دهد. بنابراین آگاهی والدین از خواص گروه گرایی نوجوانان و نیاز شدید آنان به این حس و کمک های غیرمستقیم ایشان به فرزند خویش برای یافتن گروه یا تشکل و مجموع های مناسب؛ و آشنایی با مهارت هایی که یک مربی یا مدیر موفق باید برای تربیت فرزندشان داشته باشد، کمک شایانی در قالب بندی شخصیتی نوجوان در حساس ترین دوره ی زندگی او خواهد بود.
نویسنده: حجت الاسلام هاشمی محجوب